Kuvve-i hafıza Kuvve-i hafıza, insanın hayatında yaşadığı şekil ve suretlerin, ses ve mânâların, hâtıra ve hâdiselerin, renk ve keyfiyetlerin Allah tarafından hardaleden daha küçük olan hafızaya kaydedildiği merkezdir. Yâni, kuvve-i hafıza bir cihetle aklın kayıt arşivi konumundadır. Zâhirî ve bâtınî hislerden gelen şekil ve suretler kuvve-i hafızada olduğu gibi nakşolunur ve muhafaza edilir. Kuvve-i hafıza […]
Kategori: Risâle-i Nûr Makàleleri
Kuvve-i Gadabiye
Kuvve-i gadabiye “Bir adamın kuvve-i gadabiyesi olan dâfiası ve kuvve-i şeheviye olan cazibesi olmazsa ölmüş olmuş olur ve hayy iken meyyittir.”[1] Demek ki dafia kuvvesi olan kuvve-i gadabiye, insanın ruhunun yaşayabilmesi için elzem bir duygudur. Bu hakîkate binaen ruhun yaşayabilmesi ve insanın hayatını devam ettirmesini sağlayan üç temel kuvvet vardır. Bunlardan birisi de zararlı şeyleri […]
Kuvve-i Şeheviye
Kuvve-i şeheviye Tagayyür, inkılâp ve felâketlere mâruz ve muhtaç şu insan bedeninde iskân edilen ruhun yaşayabilmesi için üç kuvvetten birisi de kuvve-i şeheviye-i behimiyedir. Kuvve-i şeheviye; menfâatleri celp ve cezb için ihdâs edilmiştir. Kuvve-i şeheviye aynı zamanda iştihâr etmiş on latife olan letâif-i aşeredendir. İnsandaki kuvve-i şeheviye, kuvve-i gadabiye ve kuvve-i akliye Sâni tarafından tahdit […]
Zihin
Zihin Zihin, vicdanın anasır-ı erbâası ve rûhun dört havassından birisidir. Zihnin gâyâtü’l-gâyâtı marifetullahtır.[1] Zihin, anlama ve kavrama merkezidir. Fikir ise zihnin kavradıklarından oluşan düşüncedir. İz’an ise, zihin ile hariç arasında bir nev’i muameledir. “Zihin; düşüncenin, algılamanın, belleğin, duygunun, isteğin ve düşlemenin bazı birleşimlerinde görünür olan bilincin ve zekânın kolektif görünüşlerini kapsar. Zihin bilinç akışı olarak […]
Hissiyât-ı İnsâniye
Hissiyât-ı insâniye “Hissiyât güzel olursa, efkâr da müstakîm olur.”[1] İnsanın hissiyâtını ve efkârını münevver yapan muharrik, hiss-i dîndir. Hiss-i dîn ile en âmî ve cahil de olsa efkârı nurlanmış bir aydın gibi hassas olur ve o hiss-i dînden hislenir. Her bir hissin, bir yıldız gibi yükselmesi ve inkişâf etmesi için hiss-i dîn ile metezeyyin olması […]
Zâhirî ve Bâtınî hasseler
Zâhirî ve Bâtınî hasseler Cenab-ı Hak Teâlâ, Hazret-i Âdemi halk eyleyip; duygular, havasslar ve hissiyatlarla donatıp insan olarak şekillendirdi. İnsanın fıtratına derc etmiş olduğu zâhirî be bâtınî hasseleri, rahmet‑i İlâhiyenin hazinelerinde iddihâr edilen nimetleri tartmak ve küllî şükretmek için verdi. Bu sırdan dolayıdır ki zâhirî ve bâtınî duygularımızın her birinin ayrı bir ubûdiyeti, ayrı bir […]
Kuvve-i Akliye
Kuvve-i akliye Kuvve-i akliye insana nef’ ve zararı, iyi ve kötüyü birbirinden temyiz için verilmiştir. İdrâk, anlama ve tefekkür âleti olan kuvve-i akliye, insana has düşünme ve eşyanın hakîkatini yakalama ve esmâ lisânı ile tanıma melekesidir. İnsan akıl ve fikir cihetiyle bütün mahlûkatın üzerinde bir mevkî almıştır. Akıl hazîne-i ilâhiyenin definelerini açmak için bir anahtar […]
Kuvve-i Hayâliye
Kuvve-i Hayâliye Kuvve-i hayâliye, mâhiyet-i insâniyenin bir hizmetkârıdır. Bâtınî bir hasse, hattâ insaniyetin bir kuvâsı ve hâdimidir. Ancak bu hizmetkârı dünya lezzetleri tatmin edemez. Mâhiyet-i insâniye, ebediyetle fıtraten alâkadardır. Bu alâkadarlık cihetiyle de özellikle kuvve-i hayâliye dünyaya sığmamaktadır. Ancak insanın kuvve-i hayâliyesi îmânın meyvelerinin lezzetiyle mesrur olabilir. İnsanın, emelleri, arzuları ve elemleri ve belâları dairesi, gözü, […]
Takarrur
Takarrur İnsan mâhiyeti i’tibârıyla mucîze-i kudret bir mahlûktur. Aynı zamanda şu şecere-i kâinatın münevver bir meyvesidir. Böylece insana kudretten mühim cihazlar, kaderden dakîk programlar verilmiştir. Bedîüzzamân Hazretleri de “Evet insan bir çekirdeğe benzer. Nasılki o çekirdeğe kudretten mânevî ve ehemmiyetli cihazat ve kaderden ince ve kıymetli proğram verilmiş.”[1] Demiştir. İşte böyle bir insanın yalnız dimağına […]